Narodowe Centrum Badań Jądrowych oraz Instytut Fizyki PAN zapraszają do udziału w konkursie „Fizyczne Ścieżki”.

Uczestniczą w nim zespoły uczniowskie z siódmych i ósmych klas szkoły podstawowej oraz uczniowie szkół ponadpodstawowych. W odróżnieniu od konkursów przedmiotowych i olimpiad Fizyczne Ścieżki to konkurs prac zaproponowanych przez uczniów.

Uczestnicy konkursu sami określają temat pracy i wybierają kategorię, w której chcą wystąpić. Mogą przedstawić pracę naukową –  ta musi mieć pierwiastek badawczy i być próbą odpowiedzi na samodzielnie postawione pytanie. Odpowiedzi na nie można szukać bądź na drodze doświadczalnej – przez wykonanie eksperymentu – bądź przez teoretyczną analizę. Można także zgłosić pracę w kategorii pokaz zjawiska fizycznego. Tu oczekiwane jest nietuzinkowe zademonstrowanie dowolnego zjawiska i jego objaśnienie. Wielu uczestników konkursu decyduje się na trzecią kategorię – esej. To niewielka praca literacka, w której uczeń wypowiada się na temat związany z fizyką, prezentując relację jaka wiąże tę dyscyplinę nauki z zagadnieniami humanistycznymi, z rozwojem cywilizacji, z ogólnoludzką kulturą.

Prace konkursowe należy przesłać do 31 stycznia 2023 roku. Wszystkie zgłoszenia spełniające kryteria formalne są recenzowane przez co najmniej dwóch specjalistów z danej dziedziny. Następnie Jury Konkursu – w którego skład wchodzą badacze, profesorowie wyższych uczelni, NCBJ i IF PAN, ale nie tylko – wyłaniają projekty do udziału w seminarium finałowym. Oprócz zawartości merytorycznej pracy przy ocenie brane są pod uwagę: inwencja i oryginalność w wyborze tematu pracy, kreatywność w identyfikacji i podejściu do problemu badawczego, samodzielność prowadzonych badań, poprawność metodologiczna, umiejętność analizy wyników.

Autorzy prac zakwalifikowanych do Finału prezentują je publiczności i członkom kilkunastoosobowego Jury podczas dwudniowego seminarium finałowego odbywającego się wiosną każdego roku w Warszawie, bądź Świerku. Po prezentacji i rozmowach z każdym z finalistów Jury Konkursu wyłania najlepsze prace w trzech kategoriach finałowych, przyznając nagrody i wyróżnienia.

W trudnym dla wszystkich czasie pandemii COVID-19 organizatorzy Konkursu postanowili wprowadzić dodatkowo formułę Finału Zdalnego, która opiera się na dwóch częściach. W pierwszej uczniowie przygotowują film z prezentacją swojej pracy, natomiast druga to wideorozmowa Jury z finalistami, podczas której uczniowie odpowiadają na pytania związane z poruszaną w niej tematyką. Dzięki przyjętym zasadom wyłoniono laureatów XV, XVI i XVII edycji Konkursu.

Fundatorem nagród głównych są NCBJ, IF PAN, a od kilku lat stypendia laureatom funduje Marszałek Województwa Mazowieckiego. Ponadto, laureaci konkursu otrzymują indeksy na wydział fizyki trzech uczelni w Polsce (Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet w Białymstoku) oraz na wszystkie wydziały Politechniki Świętokrzyskiej, dodatkowo, mogą, jeśli pozwala na to sytuacja, uzyskać tygodniowe staże w największych ośrodkach badawczych w Europie (CERN, European XFEL) i w Polsce (NCBJ, IF PAN).